Perkusja od zawsze odgrywała kluczową rolę w muzyce rockowej i heavymetalowej. Bez charakterystycznych, mocnych rytmów trudno wyobrazić sobie brzmienie zespołów takich jak Led Zeppelin, Metallica czy AC/DC. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej roli perkusji w rocku i metalu - od wyboru instrumentów, poprzez styl gry, po wpływ poszczególnych perkusistów na brzmienie ich grup.
Instrumenty perkusyjne w rocku i metalu
Klasyczny zestaw perkusyjny w rocku i metalu składa się zwykle z perkusji, talerzy perkusyjnych, werbla, hi-hatu oraz elementów efektowych takich jak kowadło czy woodblock. Najpopularniejsze rozwiązania to perkusja w układzie 4 lub 5 elementów, z werblem po lewej stronie. W metalu często spotykamy konfiguracje z podwójnym bębnem basowym lub nawet potrójnym. Dodatkowe talerze i tomy pozwalają uzyskać charakterystyczne, mocne brzmienie. Niektórzy perkusiści sięgają po instrumenty etniczne lub elektroniczne by wzbogacić paletę dźwiękową. Oprócz standardowych werbli stosuje się czasem rototomy czy octobany.
Dobór zestawu perkusyjnego
W rocku kluczowe znaczenie ma dobór zestawu perkusyjnego. Inne brzmienia będą odpowiednie w jazzie czy muzyce klasycznej. Rock wymaga mocnych, metalicznych barw, stąd popularność talerzy Sabian czy Zildjian. Ważny jest też rozmiar - im większa średnica, tym ciemniejszy, głębszy dźwięk. Wielu perkusistów rockowych sięga po werble piccolo, znane z ostrej, przenikliwej barwy.
Wpływ perkusisty na styl grupy
To właśnie styl gry perkusisty w dużej mierze kształtuje brzmienie zespołu rockowego. Szybkie, agresywne granie implikuje mocny, dynamiczny utwór. Z kolei wolniejszy, masywny groove kojarzy się z ciężkim brzmieniem. Dlatego dobór odpowiedniego perkusisty jest kluczowy dla zespołu.
Nowe brzmienia i eksperymenty
Współcześni perkusiści rockowi chętnie sięgają po nowe brzmienia i eksperymentują z instrumentarium. Coraz częściej słychać syntezatory czy samplery. Niektórzy wzbogacają swój setup o elektroniczne perkusje Roland czy nowoczesne kontrolery. Pozwala to uzyskać futurystyczne, niestandardowe brzmienia.
Charakterystyczne techniki gry
Sposób gry perkusisty rockowego różni się znacznie od jazzu czy muzyki klasycznej. Liczą się przede wszystkim: siła, dynamika i agresja. Kilka technik stało się wręcz znakiem rozpoznawczym stylu.
Blast beat i double bass
Blast beat, czyli niezwykle szybkie uderzenia werbla z talerzem, to znak rozpoznawczy ekstremalnego metalu. Podobnie charakterystyczny dla metalu jest double bass, czyli intensywne granie obiema stopami na bębnie basowym. Oba style wymagają ogromnej kondycji i precyzji.
Groove i synkopacja
Rockowy groove, czyli charakterystyczny, pulsujący rytm, tworzy mocny fundament dla całego utworu. Często opiera się na synkopowaniu, czyli przesuwaniu akcentów rytmicznych. To właśnie groove sprawia, że utwór "porusza".
Fillsy i solo perkusyjne
Fillsy, czyli krótkie wtrącenia perkusyjne, dodają utworowi dynamiki i urozmaicają go. Solo perkusyjne z kolei pozwalają perkusiście popisać się indywidualną techniką i kreatywnością.
Perkusiści kultowych zespołów
W historii rocka zapisali się perkusiści, których styl gry i brzmienie stały się ikoniczne i wpłynęły na całe pokolenia muzyków.
John Bonham (Led Zeppelin)
Uważany za jednego z najlepszych perkusistów w historii rocka. Jego potężny, mocny styl stał się znakiem rozpoznawczym Led Zeppelin. Wywarł ogromny wpływ na kolejne pokolenia rockowych perkusistów.
Neil Peart (Rush)
Wirtuozerska technika, wyszukane wzory rytmiczne i niezwykła muzykalność. Peart uchodzi za jednego z najbardziej utalentowanych rockowych perkusistów w historii. Jego stylem zachwycały się całe rzesze fanów.
Dave Lombardo (Slayer)
Uważany za ojca chrzestnego blast beatu, agresywnej techniki charakterystycznej dla metalu. Jego niezwykle szybkie granie stało się wzorem dla wielu perkusistów ekstremalnego metalu.
Ewolucja zestawów perkusyjnych
Przez dekady rocka zestawy perkusyjne ulegały licznym przemianom. Od prostych konfiguracji po supersklepione gigantyczne sety.
Perkusja rockowa lat 60. i 70.
W początkach rocka popularne były niewielkie, 4-elementowe zestawy ze skromnym instrumentarium. Jednak już pod koniec lat 60. perkusiści zaczęli rozbudowywać swój setup.
Wpływy muzyki elektronicznej
Lata 80. przyniosły falę nowych brzmień zainspirowanych muzyką elektroniczną. Coraz częściej zaczęły pojawiać się syntezatory czy samplowane dźwięki perkusji.
Zestawy hybrydowe
Dziś coraz popularniejsze stają się zestawy łączące akustyczną perkusję z elementami elektronicznymi. Pozwala to łączyć klasyczne rockowe brzmienie z nowoczesnością.
Przyszłość rockowej perkusji
Trudno przewidzieć, w jakim kierunku podąży rockowa perkusja. Jednak można się spodziewać nowych brzmień, technik gry i inspiracji.
Nowe brzmienia i techniki gry
Stale rozwijająca się technologia umożliwia ciągłe poszerzanie rockowej palety barw. Być może popularne staną się zupełnie nowe instrumenty perkusyjne.
Elektronika i digitalizacja
Coraz więcej perkusistów łączy tradycyjne instrumenty z nowoczesnymi technologiami. Być może kiedyś akustyczna perkusja stanie się reliktem przeszłości.
Poszukiwanie inspiracji
Twórcy rocka zawsze czerpali z szerokiego spektrum gatunków - od bluesa po muzykę klasyczną. Być może zupełnie nowe inspiracje pozwolą wypracować unikalne rockowe brzmienia perkusji przyszłości.
Podsumowanie
Perkusja od dziesięcioleci stanowi trzon brzmienia rocka i metalu. Bez charakterystycznych, mocnych rytmów ciężko wyobrazić sobie te gatunki. Przez lata ewoluowały zarówno instrumenty, jak i techniki gry perkusistów rockowych. Dziś artyści łączą tradycyjne rockowe brzmienie z nowoczesnymi technologiami. Kim będą perkusiści rockowi przyszłości i jakie odkryją nowe barwy? Tego dowiemy się zapewne już wkrótce.
