Ukulele to niewielki instrument strunowy, który zdobywa coraz większą popularność na całym świecie. Jego charakterystyczne, wesołe brzmienie sprawia, że coraz chętniej sięgają po niego zarówno początkujący, jak i zaawansowani muzycy. W Polsce ukulele dopiero raczkuje, jednak obserwuje się coraz większe zainteresowanie tą małą hawajską gitarą.
Ukulele wyróżnia się niewielkimi rozmiarami - zazwyczaj ma długość około 53-58 cm. Występuje w kilku odmianach różniących się rozmiarem pudła rezonansowego i długością menzury. Najpopularniejsze są ukulele sopranowe, koncertowe i tenorowe. Im większy instrument, tym niższe i mocniejsze brzmienie. Materiały użyte do produkcji ukulele również mają wpływ na barwę dźwięku. Tradycyjnie stosuje się drewno koa, jednak spotyka się też ukulele z mahoniu, cedru, daglezji czy palisandru. Struny mogą być metalowe lub nieco cieplejsze brzmiące struny z fluorowęgla. Precyzja wykonania i strojenia harmonicznego decyduje o jakości instrumentu.
Popularność ukulele na świecie i w Polsce
Historia ukulele
Ukulele wywodzi się z Hawajów, gdzie było popularnym instrumentem już w XIX wieku. Nazwa oznacza "skaczące pchły" i nawiązuje do szybkich, zwinnych ruchów palców podczas gry. W latach 20. XX wieku dzięki filmom i artystom ukulele podbiło Amerykę. Przeżyło też renesans w latach 70. Obecnie przeżywa kolejną falę zainteresowania na całym świecie.
Ukulele w Polsce
W Polsce ukulele jest instrumentem wciąż mało popularnym. Jednak dzięki entuzjastom i artystom promującym ten instrument, również nad Wisłą zyskuje coraz więcej zwolenników. Powstają sklepy i warsztaty dla ukulelistów, organizowane są spotkania i festiwale miłośników ukulele.
Korzyści z gry na ukulele
Prostota gry, niewielkie rozmiary i wesoły charakter sprawiają, że ukulele idealnie nadaje się dla początkujących. Łatwo też zabrać je ze sobą np. na wakacje czy przy ognisku. Gra na ukulele poprawia nastrój i redukuje stres. Może być też atrakcyjnym hobby dla starszych osób.
Budowa i dźwięk ukulele
Rodzaje i rozmiary
Ukulele występuje w kilku odmianach różniących się rozmiarami. Najmniejsze ukulele sopran ma ok. 53 cm długości. Ukulele koncertowe to ok. 56 cm, a tenor ok. 58 cm. Im większy instrument, tym niższe brzmienie. Dla dzieci dostępne są miniaturowe ukulele sopranino.
Materiały i jakość
Tradycja nakazuje wykonywanie ukulele z drewna koa, jednak często używa się też mahoniu, cedru czy palisandru. Lepiej brzmiące ukulele mają płytę wierzchnią z drewna litego. Do wykończenia używa się lakierów, olejów lub poliuretanu. Struny z fluorowęgla dają cieplejszy dźwięk niż stalowe.
Strojenie i brzmienie
Ukulele zazwyczaj strojone jest w C-dur, rzadziej G-dur lub D-dur. Strój C-dur daje jasne, radosne brzmienie. Ukulele cechuje się krótkim sustain, dlatego brzmienie jest suche i perkusyjne. Barwa zależy od materiałów i jakości wykonania.
Modele ukulele dla początkujących
Ukulele sopranowe
Najmniejsze ukulele sopran to najbardziej typowy wybór dla początkujących. Mają wysokie, jasne, radosne brzmienie. Dobrym wyborem w niskiej cenie będzie np. Donner DUS-1 lub Vorson FD1-S.
Ukulele koncertowe
Ukulele koncertowe gra nieco niżej niż sopran, przy zachowaniu jasnego brzmienia. Trochę większy rozmiar ułatwia też chwyt. Dla początkujących polecane modele to np. Cordoba 15CM lub Kala KA-C.
Ukulele tenorowe
Jeszcze niższe brzmienie dają nieco większe ukulele tenorowe. Dobra kontrola napięcia strun sprawia jednak, że nadal nadają się dla początkujących. Dobrym wyborem będzie np. Flight TUS50 Travel lub Ohana TK-35G.
Ukulele akustyczne - najpopularniejsze modele
Klasyczne ukulele akustyczne
Klasyczne brzmienie ukulele akustycznego uzyskuje się przez zastosowanie nylonu na strunach i naturalne wykończenie drewna. Polecaną opcją w przystępnej cenie jest np. Cordoba 15TM czy Flight NUS310C.
Ukulele z drewna koa
Ukulele z tradycyjnego, hawajskiego drewna koa mają wyjątkowo ciepłe, głębokie brzmienie. Dobrym wyborem w średniej półce cenowej będzie np. Alvarez RU26CE-KOA-TE lub Kala KA-SMHT.
Ukulele z grafitowym wzmocnieniem
Innowacyjne grafitowe wzmocnienie płyty wierzchniej poprawia kontrolę wibracji i rezonans. Przykładem ukulele z grafitem jest świetnie brzmiący Flight TUS70.
Ukulele elektroakustyczne i elektryczne
Ukulele z przetwornikami
Ukulele elektroakustyczne wyposażone są w przetworniki przetwarzające drgania strun na sygnał elektryczny. Umożliwia to wzmacnianie dźwięku np. przez wzmacniacz. Przykładem takiego modelu jest Vorson FB1-TE.
Ukulele z systemem elektrycznym
Ukulele elektryczne mają wbudowany aktywny system elektryczny z equalizerem pozwalającym kształtować brzmienie. Dobrym wyborem jest tu np. Kala KA-SE mahogany.
Ukulele z efektami
Niektóre modele ukulele elektrycznych mają wbudowane efekty dźwiękowe, jak np. Overdrive, Chorus, Delay. Pozwalają uzyskać ciekawe brzmienia studyjne. Przykładem jest Vorson FB1-TE.
Ukulele dla zaawansowanych grajków
Ukulele z wyższej półki cenowej
Ukulele z wyższej półki cenowej zazwyczaj cechuje się lepszymi materiałami, precyzją wykonania i brzmieniem. Przykłady to modele marek Kamaka, Koaloha czy kanadyjskie Godin.
Ukulele artystycznie zdobione
Istnieją wyjątkowe modele ukulele ozdobione intarsją, inkrustacją lub rzeźbieniem. Tego typu instrumenty traktowane są jako dzieła sztuki. Przykładem jest Ukulele Róża Wiatrów marki Magic Fluke.
Ukulele na zamówienie od lutnika
Najlepsi lutnicy na zamówienie wykonują unikatowe ukulele z najwyższej jakości materiałów i dbałością o każdy detal. Takie instrumenty kosztują kilka tysięcy dolarów, ale zapewniają wyjątkowe doznania muzyczne.
Podsumowanie
Ukulele to niezwykle wdzięczny i przyjazny instrument, który zdobywa coraz większą popularność na całym świecie. Jego niewielkie rozmiary, prostota obsługi i radosny charakter sprawiają, że sięgają po nie zarówno dzieci, jak i dorośli - zarówno początkujący, jak i zaawansowani muzycy. Możliwość wyboru spośród różnych rozmiarów i typów ukulele pozwala dobrać instrument idealnie dopasowany do potrzeb i umiejętności każdego gracza. Coraz bogatsza oferta renomowanych producentów zapewnia wysoką jakość brzmieniową w różnych półkach cenowych. Ukulele na dobre zadomowiło się już w kulturze muzycznej całego świata i z pewnością jeszcze nie raz zaskoczy nas swoim niebanalnym, radosnym głosem.
Tagi
Udostępnij
