Muzyka towarzyszy nam od zarania dziejów. Już w starożytności ludzie wykorzystywali proste przedmioty codziennego użytku, aby wydobyć z nich dźwięki i rytmy. Dziś instrumenty muzyczne stały się bardziej wyrafinowane, ale wciąż pociąga nas możliwość samodzielnego wykonania czegoś, z czego popłynie melodyjna muzyka. Nic tak nie satysfakcjonuje, jak granie na własnoręcznie zbudowanym instrumencie. W tym poradniku dowiesz się, jak stworzyć w domowym zaciszu całą gamę niebanalnych instrumentów. Od prostych grzechotek, przez gitary i organki, aż po zaawansowane syntezatory.
Jak zbudować własne instrumenty perkusyjne
Budowa bębenków i talerzy perkusyjnych
Bęben to jeden z najstarszych instrumentów, który można wykonać samodzielnie. Wystarczy zdobyć drewnianą beczkę lub wiaderko i rozpiąć na nim skórę lub folię. Dla lepszego efektu dźwiękowego beczkę warto wypełnić piaskiem. Talerze perkusyjne wykonuje się z metalowych misek lub pokrywek. Można je dodatkowo wzbogacić o brzękadła z gwoździ lub śrubek. Dla wygody grania talerze montuje się na statywie lub uchwycie.
Wykonanie marakasów i grzechotek
Aby zrobić marakasy wystarczą dwie puste plastikowe butelki, groch, ryż lub kasza. Napełniamy butelki w 3/4, a następnie sklejamy ich szyjki taśmą lub klejem. Grzechotki możemy wykonać z pudełek po zapałkach wypełnionych grochem, kamykami lub śrubkami. Pudełka spinamy spinaczami biurowymi lub nitujemy.
DIY prostych instrumentów melodycznych
Bardzo prostym, a zarazem efektownym instrumentem melodycznym są kalimby wykonane z drewnianych listewek. Uderzając w nie pałeczką słychać charakterystyczny dźwięk. Można też wykonać ksylofon z drewnianych listewek o różnej długości, ułożonych na skrzynce rezonansowej.
Samodzielna budowa instrumentów strunowych
Gitary akustyczne i elektryczne - poradnik
Choć budowa gitary może wydawać się skomplikowana, z odpowiednią wiedzą i cierpliwością uda się ją wykonać w warunkach domowych. Najpierw trzeba przygotować pudło rezonansowe (z drewna lub sklejki) i gryf z progami. Kolejny krok, to montaż mostka, siodełka i stroików. Na koniec naciągamy struny. W przypadku gitary elektrycznej dodajemy przetworniki i elektronikę.
Jak zrobić własny banjo lub ukulele
Banjo i ukulele należą do stosunkowo prostych instrumentów strunowych. Wystarczy przygotować drewniany korpus w kształcie donicy (banjo) lub klepsydry (ukulele). Do niego montujemy gryf z progami, mostek i kołki stroikowe. Na koniec naciągamy odpowiednią ilość strun. Dla uzyskania charakterystycznego brzmienia, w korpusie banjo warto umieścić membranę rezonansową.
Budowa skrzypiec, wiolonczeli i kontrabasu
Budowa instrumentów smyczkowych jest dużo trudniejsza. Wymaga nie tylko precyzji, ale też wiedzy o akustyce i rezonansie drewna. Najpierw z drewna iglastego i liściastego wykonujemy pudło rezonansowe ze stroikiem. Do niego mocujemy gryf z podstawek i strun. Na samym końcu dodajemy lakier lub politurę. Dobrze wykonany instrument może mieć brzmienie porównywalne z fabrycznym.
Organy piszczałkowe i instrumenty dęte zrobione w domu
Budowa prostych fletów i fujar
Najprostsze fletnie można wykonać już z patyków lub trzcin. Wystarczy naciąć w nich kilka otworów palcowych. Precyzyjniejsze fletnie i fujarki wykonuje się z drewna, z zachowaniem odpowiednich proporcji i rozstawu otworów. Dla lepszego brzmienia, fletnię warto pokryć lakierem.
Wykonanie własnych drewnianych instrumentów dętych
Chcąc zbudować drewniany instrument dęty jak saksofon, klarnet czy flet poprzeczny, trzeba najpierw przygotować drewnianą tubę z otworami palcowymi. Do niej montujemy ustnik z stroikiem, a na końcu zakładamy muszlę z trąbką. Precyzyjne wywiercenie otworów i szlifowanie wnętrza wpływa na jakość dźwięku.
DIY prostych organów piszczałkowych
Aby zbudować proste organy piszczałkowe, potrzebujemy drewnianej skrzynki z wieloma piszczałkami (rurki z drewna, trzciny lub plastiku). Z jednej strony piszczałki zakrywamy pokrywką z otworami. Po naciśnięciu każdej z nich, z piszczałki wydobywa się dźwięk o innym tonie. Im dłuższa piszczałka, tym dźwięk niższy.
Elektroniczne instrumenty muzyczne DIY
Budowa własnych syntezatorów
Syntezator możemy zbudować samodzielnie z gotowych modułów elektronicznych. Potrzebujemy generatora fal, filtru, wzmacniacza, modulatora i sekwencera. Po połączeniu tych elementów i dodaniu klawiatury, mamy pełnoprawny, programowalny syntezator. Możemy też wykonać go na bazie mikrokontrolera i specjalnego shielda dźwiękowego.
Proste midi kontrolery i sekwencery
Aby zbudować własny kontroler MIDI wystarczy mikrokontroler np. Arduino, przyciski, suwaki, enkodery i wyświetlacz. Po odpowiednim zaprogramowaniu, może on wysyłać sygnały sterujące do zewnętrznych urządzeń MIDI. Prosty sekwencer krokowy można zrobić z Atmega 328, matrycy LED i przycisków.
DIY elektronicznych instrumentów perkusyjnych
Elektroniczne instrumenty perkusyjne, jak perkusjonalia czy bęben elektroniczny, możemy wykonać samodzielnie z czujników uderzeniowych, mikrokontrolera, wzmacniacza i głośników. Uderzając w powierzchnię czujnika, zmienia się sygnał elektryczny, który następnie jest przetwarzany na odgłos perkusyjny.
DIY akcesoriów i wyposażenia instrumentalnego
Budowa własnych futerałów i pokrowców
Każdy instrument wymaga odpowiedniego etui lub futerału. Możemy je wycinać ze sklejki, forniru lub tworzyw sztucznych. Do budowy wygodnych uchwytów, przegródek i wkładek przydadzą się gąbka i materiał. Gotowe futerały i pokrowce wyścielamy miękkim materiałem.
Wykonanie statywów, podstawek i pulpitów
Statywy, podstawki i pulpity dla instrumentów wykonujemy najczęściej z drewna, metalu lub tworzyw. Projektując je, musimy pamiętać o odpowiedniej wytrzymałości i stabilności konstrukcji. Przydatne będą złącza obrotowe, uchwyty mocujące i regulacja wysokości. Pulpit powinien też zapewniać wygodę gry.
DIY przystawek i efektów dla instrumentów
Przystawki i efekty dla gitar można wykonać samodzielnie na bazie gotowych płytek drukowanych. Wystarczy je wlutować w obudowę, dodać pokrętła, przełączniki i gniazda. Do wyboru mamy przesterowanie, modulację, delay, pogłos czy trioda. Możliwości jest naprawdę wiele.
Narzędzia i materiały do samodzielnej produkcji instrumentów
Niezbędne narzędzia dla majsterkowicza
Do budowy instrumentów przydadzą się typowe narzędzia stolarskie jak piły, wiertarki, szlifierki czy pilniki. Nie zabraknie też kombinerek, wkrętaków i młotków. Przy elektronice i montażu płytek użyjemy lutownicy, zaciskarki i multimetru. Dobrze też mieć dostęp do tokarki, strugarki lub frezarki.
Gdzie kupić materiały do DIY instrumentów
Materiały do budowy akustycznych instrumentów jak drewno, skóry, struny czy kleje, dostaniemy w sklepach stolarskich i muzycznych. Elektronikę i podzespoły zakupimy w sklepach z AGD lub wyspecjalizowanych w sprzedaży komponentów. Narzędzia kupujemy w marketach budowlanych lub sklepach internetowych.
Porady jak tanio wyposażyć warsztat
Aby zaoszczędzić, część narzędzi można pożyczyć od znajomych lub rodziny. Sporo przydatnych rzeczy znajdziemy też na portalach z ogłoszeniami, w second handach lub wyprzedażach. Dobrym rozwiązaniem są też narzędzia z wypożyczalni. Warto rozglądać się też za promocjami w sklepach.
Podsumowanie
Budowa własnych instrumentów muzycznych to świetny pomysł na DIY i ciekawe hobby. Pozwala nam zaspokoić naturalną potrzebę tworzenia i daje satysfakcję z grania na czymś wykonanym własnoręcznie. Od prostych grzechotek po skomplikowane syntezatory - możliwości jest naprawdę sporo. Najważniejsze to dobre przygotowanie, cierpliwość i precyzja. Im więcej serca włożymy w wykonanie instrumentu, tym lepszy będzie efekt. Tworzenie własnych dźwięków może okazać się pasją na całe życie.
