Gitara 12 strunowa - poradnik dla początkujących i zaawansowanych

Gitara 12-strunowa cieszy się coraz większą popularnością wśród gitarzystów - zarówno amatorów, jak i profesjonalistów. Nic dziwnego, instrument ten oferuje szeroki wachlarz brzmień i możliwości, których nie zapewni zwykła 6-strunowa gitara. W niniejszym poradniku omówimy wszystko, co warto wiedzieć o 12-strunowej gitarze - od wyboru odpowiedniego modelu, poprzez strojenie i dobór strun, aż po podstawy gry i przydatne akcesoria.

Czym jest gitara 12-strunowa i do czego się ją stosuje?

Gitara 12-strunowa to gitara akustyczna, która posiada 12 strun zamiast standardowych 6. Dodatkowe struny zazwyczaj tworzą dodatkową oktawę w stroju - po 6 strunach strojonych w oktawę wyżej i niżej. Dzięki temu instrument ten oferuje bogatsze brzmienie i szerszy zakres dźwięków.

12-strunowe gitary stosuje się przede wszystkim do grania utworów folkowych, country, bluegrass czy nawet metalowych. Świetnie sprawdzą się także w balladach i utworach akustycznych, gdzie pożądane jest ciepłe, głębokie brzmienie. Dodatkowe struny pozwalają na wiele ciekawych zagrań akordowych, arpeggio czy melodycznych.

Jak dobrać odpowiednią 12-strunową gitarę akustyczną dla siebie?

Wybierając 12-strunową gitarę akustyczną, należy wziąć pod uwagę przede wszystkim jej rozmiar. Gitary tego typu występują zazwyczaj w rozmiarach koncertowym, folkowym i jumbo. Im większy rozmiar, tym głębsze, pełniejsze brzmienie instrumentu.

Równie ważna jest jakość drewna, z którego wykonano gitarę. Spruce, cedr i mahoń to najlepsze materiały, zapewniające ciepły, donośny dźwięk. Warto zwrócić też uwagę na wykonanie mostka, progów czy przetwornika - im lepsze materiały, tym lepsza jakość brzmienia.

Nie bez znaczenia są także mechanika (stroików) czy elektronika w przypadku gitar elektroakustycznych. Dobrej jakości komponenty zagwarantują precyzyjne i czyste brzmienie gitary.

Jakie struny wybrać do gitary 12-strunowej? Rodzaje, grubości i strojenia

Wybór odpowiednich strun do gitary 12-strunowej jest kluczowy, by instrument brzmiał dobrze. Najpopularniejsze są struny fosforowe i brązowe. Fosforowe zapewniają jasne, wyraziste brzmienie, natomiast brązowe cieplejsze, głębsze.

Grubość strun powinna być dopasowana do stylu gry. Cieńsze struny ułatwiają wyginanie nuty, grubsze lepiej trzymają strojenie przy dynamicznej grze. Standardowo stosuje się struny o grubości 0,012-0,054 cala.

12-strunowe gitary najczęściej stroi się w następujący sposób: E2 A2 D3 G3 H3 E4 A4. Oznacza to dublowanie standardowego stroju 6-strunowego (E A D G H E) o oktawę w górę i w dół.

Podstawowe akordy i ich palcowanie na 12-strunowej gitarze akustycznej

Oto przykładowe podstawowe akordy i ich palcowanie na 12-strunowej gitarze akustycznej:

C dur - układ 8-7-5-5-3-3

G dur - układ 10-9-5-5-3-3

A moll - układ 9-7-5-5-3-1

E dur - układ 9-7-6-5-3-2

D dur - układ 10-9-7-5-3-3

Warto pamiętać, by nie szarpać dodatkowych niskich strun i grać na nich delikatnie, by uniknąć buczenia. Dobrze też ograniczać ilość dźwięków w akordach.

Ćwiczenia i wskazówki dla początkujących grających na 12-strunowej gitarze

Oto kilka przydatnych ćwiczeń i wskazówek dla osób rozpoczynających grę na 12-strunowej gitarze:

Ćwicz gamy i akordy najpierw na 6 najwyższych strunach

Stopniowo wprowadzaj basy, grając powoli i delikatnie

Ćwicz proste melodyjne frazy, najpierw bez basów

Używaj kapodastra, by zmniejszyć napięcie strun i ułatwić granie

Stosuj alternatywne stroje otwarte, np. DADDAD

Przygrywaj proste utwory folkowe i country

Rozwiń technikę fingerpickingu wykorzystując dodatkowe struny

Jak grać solo, melodycznie i fingerpicking na 12-strunowej gitarze?

Oto wskazówki, jak grać solo, melodycznie i fingerpicking na 12-strunowej gitarze:

Wykorzystuj struny melodyczne (górne) do tworzenia motywów i melodii

Dodawaj nuty z dolnych strun jako basy wypełniające

Stosuj podkładanie kciuka przy zmianie pozycji lewej ręki

Wykorzystuj flażolety naturalne i sztuczne do urozmaicenia solówek

W fingerpickingu traktuj kciuk jako plektron do szarpania, palce do przygrywania

Korzystaj z możliwości arpeggio wykorzystując wiele strun

Stosuj techniki gitarowe slide, bending, hammer-on i pull-off

12-strunowe gitary akustyczne - modele i marki warte uwagi

Oto popularne modele i marki 12-strunowych gitar akustycznych godne polecenia:

Martin D-12X1AE - gitara jumbo ze świerkową płytą wierzchnią

Taylor 150e - gitara koncertowa z ogranicznikami przeciwbiczowymi

Takamine GD51CE-12 - elektroakustyk z przetwornikiem Takamine

Gibson Songwriter Deluxe Studio EC - luksusowa gitara studyjna

Furch Blue FW-92 - głębokie brzmienie, wykonana z cedru i mahoniu

Warto też zwrócić uwagę na gitary marek Epiphone, Ibanez, Yamaha, Washburn czy Alvarez.

Dodatkowe akcesoria przydatne dla gitarzystów grających na 12 strunach

Grając na 12-strunowej gitarze dobrze wyposażyć się też w dodatkowe, przydatne akcesoria:

Kapodaster - ułatwia granie akordów i transpozycję utworów

Stojak - pozwala na wygodną pozycję gitary i ułatwia czytanie nuty

Profesjonalne struny fosforowe/brązowe - zapewniają lepszą jakość dźwięku

Equalizer korekcyjny - wzmacnia i kształtuje brzmienie gitary

Zestaw do czyszczenia i smarowania - dba o stan instrumentu

Z tymi dodatkami gra na 12 strunach stanie się jeszcze przyjemniejsza i łatwiejsza. Powodzenia!

Podsumowanie - gitara 12-strunowa dla każdego gitarzysty

Jak wynika z tego poradnika, gitara 12-strunowa to instrument, który z powodzeniem nadaje się zarówno dla początkujących, jak i zaawansowanych gitarzystów. Chociaż na początku gra może być trudniejsza, to z czasem 12 strun pozwoli rozwinąć umiejętności i poszerzyć możliwości wykonawcze. Z bogatszym brzmieniem i szerszym zakresem gitara 12-strunowa sprawdzi się w wielu gatunkach i stylach muzycznych. Dzięki temu poradnikowi już wiesz jak dobrać odpowiedni instrument, wymienić i nastroić struny, zagrać pierwsze dźwięki, akordy i melodie. Teraz już tylko kwestia ćwiczeń i odkrywania nieskończonych możliwości 12 strun!